Dr nauk medycznych W. G. Frenkel

Kąpiel perełkowa z ozonem Funkcje Działanie

Podstawy medyczne

 Funkcje i działanie kąpieli ozonowej – według książki Dr.Frenkel

 

Spis Treści

 

• Przedmowa                                                                        str.   2
• Wprowadzenie                                                                    str.   3
• Funkcje kąpieli perełkowej                                                   str.   4
• Jak działa kąpiel perełkowa?                                                str.   7
• Na co pomaga kąpiel perełkowa?                                          str. 10
• Kiedy kąpiel perełkowa nie powinna być stosowana?  str. 16
• Jak prawidłowo korzystać z kąpieli perełkowej?                      str. 17
• Tabele obrazujące, w jaki sposób kąpiel perełkowa

może być stosowana                                                                      str. 19

• Podsumowanie                                                                    str. 23
• Bibliografia                                                                          str. 24
• Roślinne żele lecznicze                                                         str. 26

 

 

 

 

 

 

Przedmowa

Instrukcja czytania

(rys. 9) = rysunek 9

Projekt okładki oraz szata graficzna: Bożena Stachura

PRAWA AUTORSKIE: Właścicielem praw autorskich do niniejszej książki jest firma „STEMPO” 43-200 Pszczyna,
ul. Gwiaździsta 32. Zgodnie z prawem autorskim książ­ka nie może być kopiowana w żadnej formie, ani w całości, ani we fragmentach bez uzyskania pisemnej zgody wyżej wymienionej firmy.

 

 

PRZEDMOWA

Kąpiel z masażem została wprowadzona do medycyny w roku 1909.
Od tego czasu jej techniki były stale udoskonalane. Rozsze­rzał się zakres zastosowania kąpieli perełkowej a metody posługi­wania się urządzeniami
do masażu stawały się coraz prostsze.

Urządzenia do masażu dostępne obecnie na rynku są wysoce funkcjo
nalne i zapewniają użytkownikom duży komfort.

Z powyższymi informacjami mocno kontrastuje mała wiedza wielu
użytkowników na temat możliwości terapeutycznych kąpieli perełkowej oraz na temat podłoża medycznego sukcesów, jakie ta metoda odnosi. Chociaż już od dawna dostępne są dokładne, sprawdzone dane o pozytywnym
oddziaływaniu masażu wodnego na układ krążenia, muskulaturę, układ
oddechowy oraz trawienie bywa on niestety często traktowany jako
„pomocniczy wir wodny” o działaniu co najwyżej kosmetycznym.

W niniejszej broszurze przedstawione zostały w krótkiej i zrozu­miałej
formie wyniki badań naukowych dotyczących kąpieli pereł­kowej. Zestaw
haseł ułatwi Państwu szybkie odszukanie interesu­jących informacji.

Szybko stwierdzą Państwo, że kąpiel perełkowa może zdziałać o wiele więcej niż się jej powszechnie przypisuje. Dzięki skutecz­ności w wielu
różnych dziedzinach powinna wreszcie zająć właści­we miejsce w profilaktyce i leczeniu tak często obecnie występu­jących chorób przewlekłych.

 

 

 

 

WPROWADZENIE

 

W ostatnich latach w zatrważający sposób zwiększyła się liczba przypadków chorób przewlekłych. 50% Obywateli Niemiec cierpi na przykład na uporczywe bóle
pleców.

Częstotliwość występowania schorzeń aparatu ruchowego zwiększyła się w latach 1977 do 1987 o połowę. Choroby serca i układu krążenia są przyczyną 49%
wszystkich zgonów i zdarzają się coraz częściej u ludzi młodych.

Wyliczankę tę można długo kontynuować. Ponieważ koszty leczenia, lekarstw oraz rehabilitacji obciążają zarówno publiczny system opieki zdrowotnej jak
i prywatne firmy ubezpieczeniowe prowadzone są intensywne badania nad
przy­czynami tych tzw. „chorób cywilizacyjnych”.

Napiętnowania godne są przy tym sposób odżywiania, wysokie spożycie uży­wek, takich jak papierosy i alkohol, coraz większy stres zawodowy, brak czasu wolnego a także coraz bardziej szkodliwy wpływ zanieczyszczonego środowi­ska naturalnego na organizm ludzki.

Medycyna próbuje zapanować nad tymi szkodliwymi zjawiskami zdrowotny­mi
poprzez terapię, lekarstwa i rehabilitację. Często niestety z zaledwie miernym
wynikiem. Dlatego już od dawna dąży się do tego, aby rozwój chorób przewle­kłych
opóźnić lub całkowicie im zapobiec prowadząc działania profilaktyczne. Wszystko zależy jednak od gotowości pojedynczych osób do zmiany swojego zachowania. Dlatego profilaktyka zdrowotna powinna sprawiać przyjemność.

Kąpiel perełkowa nie jest oczywiście w stanie kompensować wszystkich błę­dów stylu życia. Może jednak zapoczątkować pozytywny proces, np. rozluźnie­nie mięśni przed i po wysiłku sportowym, pobudzenie układu krążenia, polep­szenie trawienia. Uwalnia się przy tym tak dużo energii, że rodzi się w nas ocho­ta do biegu, gimnastyki oraz świadomego traktowania własnego organizmu. To jedenz aspektów kąpieli perełkowej.

Osoby, które kupują urządzenia do kąpieli z masażem robią to zwykle w nadziei, że dzięki niej nastąpi złagodzenie dokuczających im dolegliwości. I w tym zakresie, kąpiel perełkowa znajduje najszersze zastosowanie. W następ­nych rozdziałach w sposób wyczerpujący przedstawione zostaną działanie me­dyczne oraz prawidłowe zastosowanie kąpieli z masażem. Osoby zawodowo związane z medycyną lub
zainteresowane zagadnieniami medycznymi znajdą na końcu wykaz pozycji
źródłowych, w których mogą szukać odpowiedzi na dal­sze pytania.

 

 

FUNKCJE KĄPIELI PEREŁKOWEJ

 

 

 

 

 

 

 

W wieku zaawansowanych systemów diagnostycznych i terapeutycznych opartych na technikach komputerowych technika kąpieli perełkowej wygląda ra­czej skromnie. Potrzeba do niej- oprócz wanny – jedynie dmuchawy do wytwo­rzenia powietrza pod ciśnieniem, maty ew. przystawki oraz węża do połączenia obydwu elementów.

1. Zasad działania i bezpieczeństwo

Napędzana elektrycznie dmuchawa zasysa powietrze i za pomocą węża przekazuje do maty ew. przystawki znajdującej się na podłodze lub w wannie. Tam znajdujące się pod ciśnieniem powietrze rozbijane jest przez specjalne dy­sze na cząsteczki różnej wielkości, które uwalniane są do wody znajdującej się w wannie. Aby uniknąć ryzyka porażenia prądem, opracowane zostały ściśle obowiązujące przepisy dotyczące konstrukcji, montażu i eksploatacji urządzeń do kąpieli perełkowej.

 

Dmuchawa musi być zainstalowana w odległości co najmniej 30 cm od podłogi i 60 cm od krawędzi wanny. W przypadku montażu na ścianie minimalna odle­głość od podłogi wyno­si 160 cm. (rys. 2) Wy­miary te zostały ustalo­ne wspólnie przez pro­ducentów oraz  VDE/TUV. Dmuchawa powinna być chroniona przed dostępem wody oraz uniemożliwiać ob­sługę urządzenia z wan­ny. Różne urządzenia do kąpieli perełkowej mają wbudowane dodatkowe systemy zabezpieczające (p.n.), które gwarantują użytkownikom jeszcze większe bezpieczeństwo.

2. Dmuchawa

Dmuchawy dostępne są w wielu wersjach zarówno pod względem budowy jak i działania. Pobór prądu poszczególnych urządzeń wynosi od 300 do 1200 watów. Przy czym aparaty o większej mocy wcale nie muszą być lepsze. Po­cząwszy od określonej liczby watów wytwarzanie pęcherzyków staje się zbyt in­tensywne i może bardziej zaszkodzić niż pomóc. „Dużo pomaga dużo” – to nie jest zasada medycyny, której podstawę stanowi właściwe dozowanie. W związ­ku z powyższym najwięcej zalet mają urządzenia o regulowanej mocy wytwa­rzania pęcherzyków. Osoba kąpiąca się może w sposób mechaniczny, np. za pomocą zwrotnicy powietrza znajdującej się w wężu lub za pomocą elektronicz­nego przełącznika silnika wybrać optymalną siłę masażu.

Wszystkie nowoczesne urządzenia do masażu wodnego mają mechaniczny lub elektroniczny
zegar, dzięki któremu można nastawić czas kąpieli na maksy­malnie 30 minut. Po upływie wybranego czasu zegar automatycznie wyłącza dmuchawę.

Niektóre urządzenia dysponują wyłączni­kiem interwałowym, który powoduje wyłą­czenie dmuchawy na kil­ka sekund np. po 40 se­kundach (rys. 3). W przerwie organizm ma czas przetworzyć dochodzące do niego bodźce. Drobne pęcherzyki pozostają przez jakiś czas na skórze
i mogą na nią oddziaływać.

 

 

 

 

W chłodnej lub bardzo gorącej kąpieli powstaje dodat­kowy efekt „treningu naczyń”. Większość urządzeń wyższej klasy posiada spa­lacz ozonu. Emituje on promienie UV zawierające bardzo dużo energii, dzięki którym z tlenu wytwarza się ozon (rys. 4). Ozon rozpada się bardzo łatwo w kon­takcie z materiałami organicznymi uwalniając przy tym zgromadzoną energię.

 

Reakcja ta wyjaśnia szczypanie skóry odczuwane podczas kąpieli ozono­wej, neutralizację nieprzyjemnych zapachów oraz zwalczanie mikroorgani­zmów obecnych w powietrzu i wodzie. Ze względów bezpieczeństwa koncen­tracja ozonu w powietrzu ograniczona jest maksymalnie do 0,1 ppm (tzn. 0,1 cząsteczek ozonu na jeden milion cząsteczek powie­trza), w związku z tym jest nieszkodliwa.

Prawie wszystkie dmuchawy są tak skonstruowane, że mogą być eksploato­wane jako urządzenia do montażu na stole lub na ścianie. Instalacja na ścianie ma tę zaletę, że woda nie może spływać w łatwy sposób poprzez wąż z powro­tem do dmuchawy. Niektórzy producenci w celu zapewnienia jeszcze większe­go bezpieczeństwa wbudowują do dmuchawy lub węża zacisk jednokierunko­wy, który zapobiega powrotnemu spływaniu wody do dmuchawy.

Istnieją również urządzenia z „przyciskiem bezpieczeństwa”, który wyłą­cza silnik, jeżeli urządzenie jest ustawione lub zainstalowane nieprawidłowo. Zapobiega to upadkowi uruchomionego urządzenia do wanny, zassaniu przez urządzenie wody i samouszkodzeniu oraz zapewnia bezpieczeństwo osobie kąpiącej się.

„Ostatnim krzykiem mody” są urządzenia zdalnie sterowane, w których w wygodny sposób bez wychodzenia z wanny można wyłączyć lub zmienić wybra­ne programy. Możliwość zdalnego sterowania jest mimo większych kosztów godnym polecenia wyposażeniem dodatkowym. Bezpośrednia obsługa dmu­chawy podczas siedzenia w wannie jest zabroniona. Bez zdalnego sterowania wszystkie parametry, takie jak czas i siła masażu oraz wytwarzanie ozonu, które zostały ustawione przed kąpielą, muszą być zachowane aż do jej zakończenia lub mogą być zmienione wyłącznie przez drugą osobę.

Wysoce komfortowe jest zdalne sterowanie z gotowymi programami, które wybierać można w zależności od potrzeb – np. pobudzenie, masaż spo­rtowy, pobudzenie trawienia itd. (rys. 5). Regulują one automatycznie czas, si­łę, interwały i wytwarzanie ozonu. Osoba kąpiąca się może się wtedy spokoj­nie poddać masażowi.

3. Maty do masażu

Dobra dmuchawa jest nieodzowna dla prawidłowego funkcjonowania kąpieli perełkowej. Dla optymalnego działania większe znaczenie ma jednak mata. Opłaca się więc zwrócić uwagę na jej jakość. Maty z twardego tworzywa sztucznego można zginać w pięciu miejscach, dzięki czemu doskonale dopa­sowują się do wanny i ciała.

Maty z miękkiego tworzywa sztucznego są w pełni podatne na kształtowa­nie. Produkowane są w różnych wymiarach. Maksymalna długość wynosi 1,40 m. Długość ta wystarcza aby działanie pęcherzyków powietrza objęło także kark i tył głowy. Ilość dysz decyduje o rodzaju wytwarzanych pęcherzy­ków. Mała ilość dysz o relatywnie dużym przekroju daje intensywne wytwa­rzanie dużych pęcherzyków. Duża ilość dysz o mniejszym przekroju dostar­cza mieszanki pęcherzyków dużych i całej masy drobnych osiadających na skórze. Oba sposoby wytwarzania pęcherzyków znajdują zastosowanie w różnych dziedzinach.

 

 

 

 

Z powodu niebezpieczeństwa obsunięcia się w wannie mata powinna być wy­posażona w przyssawki znajdujące się na spodzie. Podczas wchodzenia i wy­chodzenia z wanny utrzymują one matę lub przystawkę w stałej pozycji.

 

  

 

 Zarówno przystawki jak i maty dostępne są w wielu wersjach z oddziel­nie uruchamianymi strefami wytwarzania pęcherzyków, np. w okolicy kręgosłupa, karku, stóp itd. Umożliwia to skierowanie strumienia pęcherzy­ków dokładnie na tę część ciała, gdzie powinno być ono zastosowane (rys. 6: kręgosłup).

W ostatnio produkowanych matach z miękkiej gumy pęcherzyki wytwarzane są za pomocą wyjmowanych dysz, których rozmieszczenie na powierzchni ma­ty dostosowane zostało do budowy anatomicznej człowieka.

Użytkownicy mogą wybierać pomiędzy małymi i dużymi dyszami, mogą z nich także zupełnie zrezygnować. W tym ostatnim przypadku powietrze wydoby­wa się prosto z otworów znajdujących się w macie. W rezultacie otrzymujemy sil­ny strumień dużych pęcherzyków, podobnie jak w wirze wodnym.

Strumień drobnych, średnich lub dużych pęcherzyków może być uru­chomiony w każdym punkcie maty na „wezwanie”. Osoba, która cierpi na dolegliwości lewego ramienia, grupuje dysze o dużym przekroju u góry maty po prawej a z kilku z nich zupełnie rezygnuje. Główna energia stru­mienia pęcherzyków skierowana zostaje w ten sposób na sprawiające ból części ciała.

4. Wyposażenie dodatkowe

 

Do ściśle określonych zastosowań zo­stały skonstruowane dodatkowe elementy wyposażenia urządzeń do kąpieli perełko­wej. Stosuje się je zamiast maty poprzez połączenie z wężem.

Przystawka w kształcie szczotki słu­ży do masażu miejscowego, np. brzu­cha, bioder, ud. Działanie wydobywają­cych się dużych pęcherzyków zostaje dodatkowo wzmocnione dzięki specjal­nym wypustkom.

Prysznic do klatki piersiowej, twarzy i stawów działa delikatniej niż przystawka w kształcie szczotki, ale wytwarza podobnie intensywny strumień pęcherzyków. Kobiece pier­si a także stawy, stopy, kolana, łok­cie, ramiona oraz biodra otaczane są równomiernym strumieniem pę­cherzyków. Prysznic do twarzy od­świeża jej koloryt i pobudza krążenie (rys. 7).

Dysza do biczów wodnych wiąże całą energię wytwarzanych pęche­rzyków i kieruje ją na jeden punkt. Stosowana jest do usuwania złogów w tkankach oraz przy stężałych mię­śniach.

Wiele możliwości terapeutycznych oferują urządzenia do masażu stóp. Składają się one z pojemnika do kąpie­li i małej wkładki masującej.

Unikając całej „ceremonii” pełnej ką­pieli z masażem użytkownik tego do­datkowego urządzenia może zapewnić masaż stopom i podudziom (rys. 8).

Wiele produktów wyposażenia dodatkowego posiada ponadto poduszkę pod głowę lub kark, którą mocuje się za pomocą przyssawek do wanny, oraz termo­metr.

 

 

 

JAK DZIAŁA

KĄPIEL PEREŁKOWA?

 

Po przeczytaniu tych kilku słów o wyposażeniu i funkcjach urządzeń do ką­pieli perełkowej zainteresowani są Państwo zapewne jej oddziaływaniem na ludzki organizm. „Podstawy fizjologiczne” wyjaśniają wykorzystanie urządzenia w wielu często występujących schorzeniach.

Już podczas normalnej kąpieli mogą Państwo stwierdzić jej różny wpływ na organizm. Masaż częściowo go zmienia a częściowo wzmacnia. Przynosi także kilka dodatkowych efektów, których nie da się zaobserwować podczas zwykłej kąpieli. Polegają one na wykorzystaniu wysokiej energii dostarczanej przez urzą­dzenia do kąpieli perełkowej.

Czynniki oddziaływania

1. Przypływ energii

Przypływ energii pozbawia organizm ciężaru. W takim stanie zawieszenia, wzmacnianym dodatkowo działaniem pęcherzyków, ruchy stają się o wiele ła­twiejsze (rys. 9).

2. Ciśnienie wody

 

Tzw. ciśnie­nie hydrosta­tyczne pobu­dza krążenie krwi w kierun­ku serca oraz transport produktów przemiany materii.

 

 

3. Nawilżanie

Kontakt wody ze skórą trenuje regulację ciepła w naczyniach krwionośnych i ułatwia przemianę materii.

4. Temperatura

Kąpiel o temperaturze 35 stopni Celsjusza odczuwana jest jako przyjemna. Im bardziej oddalamy się w górę lub w dół od tej temperatury, którą nazywamy obo­jętną, tym intensywniej bodźce oddziaływują na nasz organizm i zmieniają jego reakcje. Ponieważ woda podczas masażu znajduje się w ruchu a wokół ciała nie tworzy się izolująca warstwa buforowa bodźce ulegają wzmocnieniu. Tłumaczy to wyniki badań, w świetle których przypływ ciepła do organizmu pod­czas kąpieli ciepłej oraz jego odpływ podczas kąpieli chłodnej po zastosowaniu kąpieli perełkowej następuje na skutek podwyższonej konwekcji (przepływowi ciepła) o 25% szybciej niż w zwykłej kąpieli w wodzie o tej samej temperaturze.

 

Ponadto na skutek silnego masażu temperatura wody poniżej 34 stopni C odczuwana jest jako wyższa niż jest w rzeczywistości.

Skala reakcji organizmu na kąpiel obejmuje następujące stopnie: odświeżenie – chłód – silne pobudzenie – chłód – gorąco – uspokojenie – obojętność – maksymalne stłumienie reakcji – stan gotowości do snu – ciepło – bardzo ciepło (rys.10).

 

 

 

 

5. Duże pęcherzyki

Duże pęcherzyki (rys. 11) powodują silny ma­saż poklepujący, którego działanie przenoszone jest poprzez skórę do głębiej położonych tkanek. Dociera ono do mięśni, stawów a także do czę­sto sprawiających problemy chrząstek między­kręgowych a nawet do organów wewnętrznych.

Przykładowo porusza on mocno jelita w jamie brzusznej, dzięki czemu produkty przemiany ma­terii transportowane są szybciej. Masaż mię­śni, tkanki łącznej i stawów dużymi pęcherzyka­mi prowadzi do ich rozluźnienia i lepszego ukrwienia. To istotny punkt w terapii napięcia mięśni, rwy kulszowej, uszkodzenia chrząstek międzykręgowych, dolegliwościach ramion i przedramion oraz temu podobnych schorzeń.

 

 

6. Drobne pęcherzyki

Praktycznie wszystkie maty do masażu oraz wkładki mogą wytwarzać duże pęcherzyki. Nie­które z nich służą do wytwarzania o wiele waż­niejszych i bogatszych w energię drobnych pęcherzyków
(rys. 12). Z ich pomocą można wy­wołać nie mniej niż 10 pozytywnych zmian w organizmie!

Ponieważ wznoszą się one w wodzie bardzo powoli oraz są naładowane elektrycz­nie osadzają się bardzo gęsto, jeden przy drugim na powierzchni skóry. Łatwo można to zjawisko zaobserwować, np. za­nurzając dłoń w wodzie. Ciało, całkowicie otoczone pęcherzykami, staje się co­raz lżejsze i zaczyna prawie bezwładnie unosić się w wodzie (rys. 9). Dzięki wysokiemu ciśnieniu wewnętrznemu najmniejsze z tych pęcherzyków wciskają w pory skóry transportowane przez siebie substancje (gazy np. tlen, olejki ete­ryczne), które wchłaniane są przez krążącą w organizmie krew. Ponie­waż podczas kąpieli perełkowej ukrwienie skóry wzrasta o 115% w bar­dzo krótkim czasie znaczna ilość tych wartościo­wych substancji wchłaniana jest przez organizm.

 

Kiedy pęcherzyki pod wpływem strumienia wo­dy odrywają się od powierzchni skóry, porywają ze sobą cząsteczki brudu oraz złuszczony na­ skórek (rys. 13). Tłumaczy to oczyszczające dzia­łanie kąpieli z masażem wodnym. Podczas odrywania się drobnych pęcherzyków od po­wierzchni skóry pobudzone zostają także połącze­nia nerwowe. Specjaliści nazywają to zjawisko „efektem stawiania baniek”.

 

 

 

Na owłosionych partiach skóry pęcherzyki zatrzymują się we włosach, następnie „wspinają” się ku górze i po oderwaniu się od włosów powracają na dół. Proces ten obok „efektu stawiania baniek” powoduje szczypanie, odczuwane podczas kąpieli z masażem (rys. 14).

 

Tysiąckrotnie zwielokrotniony impuls nerwowy prowadzi bezpośrednio do zwiększenia ukrwienia skóry a następnie przekazywany jest za pośrednictwem rdzenia kręgowego do organów wewnętrznych (strefyrefleksowe Head’a) i do mózgu. Wprowadza to w stan harmonii wegetatywny system nerwowy oraz uwalnia organizm od napięcia psychicznego.

W ten sposób funkcje organizmu stymulowane są pozytywnie w dwojaki spo­sób. Poprzez pobudzenie krążenia oraz przyspieszenie procesu przemiany materii. Mechanizm ten najprawdopodobniej tłumaczy także uregulowanie pra­cy układu krążenia.

 

 Zarówno duże jak i drobne pęcherzyki w doskonały sposób rozprowadzają wszelkie dodatki do kąpieli. Poruszające się wolno drobne pęcherzyki najłatwiej absorbują olejki eteryczne i dostarczają je do skóry. Cześć z nich wchłaniana jest przez skórę bezpośrednio. Pozostałe docierają do powierzchni wody, gdzie rozpadają się wywołując tam perlisty strumień, któremu przekazują za­warte w nich substancje. Perliste kro­pelki tworzą nad wodą opary (mgłę) wdycha­ną przez osobę kąpiącą się. (rys. 15)

 

KroIing i jego współpracownicy udowodnili, że zawartość olejków ete­rycznych w powietrzu unoszącym się nad wodą podczas kąpieli perełkowej jest 30-krotnie większa niż przy zwykłej kąpieli. Ponadto wraz ze wzrostem pojemno­ści oddechu podczas kąpieli z masażem następuje 10-krotne zwiększenie kon­centracji olejków eterycznych we krwi.

Jest to bardzo istotny aspekt kąpieli perełkowej w leczeniu schorzeń dróg od­dechowych.

Mniej spektakularnym efektem działania kąpieli perełkowej, w szczególności takiej, przy której wytwarzana jest duża ilość większych pęcherzyków, jest wywo­ływane przez nie szemranie i mruczenie, przypominające odgłosy strumienia, które przez wielu zagorzałych miłośników masażu odbierane jest jako uspokaja­jące i łagodzące.

Niektóre badania prowadzone przez autora niniejszej broszury dokumentują skuteczność kąpieli z masażem drobnymi pęcherzykami w walce z bakteria­ mi. Po 30-to minutowej kąpieli perełkowej zneu­tralizowanych zostaje 95% dodanych specjal­nie do celów badaw­czych do wody bakterii Coli (rys.16). Pęcherzyki łączą się z bakteriami i czynią je, być może na skutek wzajemnego oddziaływania lub kontaktu z tlenem, nieszkodliwymi. Na tym polega udowodnio­ny przez prace oceanograficzne efekt samooczyszczania się strumieni, rzek i mórz (fale, kipiele). Jest on wykorzystywany także w zaawansowanych techno­logicznie oczyszczalniach. Redukcja liczby zarodków na skórze oraz w wo­dzie następująca dzięki działaniu drobnych pęcherzyków i to bez zastosowania ozonu jest ważnym argumentem przemawiającym za kąpielą perełkową. Tym samym pod znakiem zapytania staje stwierdzenie, że ze względu na obecność bakterii w wodzie stałej lepszy jest prysznic. Prysznic działa oczyszczająco i od­świeżająco, nie może jednak zastąpić pełnej kąpieli a zwłaszcza kąpieli z masa­żem.

Opisane w tym rozdziale niektóre efekty działania kąpieli perełkowej nie po­winny być rozpatrywane w izolacji. Ponieważ działanie ich następuje jednocze­śnie a poszczególne efekty sumują się pobudzając organizm do kompleksowej reakcji . Oprócz zmysłu dotyku aktywizuje się zdolność odczuwania tempe­ratury, zmysł słuchu i wzroku, a przy zastosowaniu olejków do kąpieli także zmysł zapachu. Współoddziaływanie wielu z tych elementów oraz wrażenia zmy­słowe odczuwane podczas kąpieli perełkowej mogą tłumaczyć zaobserwowane polepszenie się stanu zdrowia u osób cierpiących na choroby przewlekłe.

Choroby te dotyczą całego organizmu człowieka. Dlatego logiczne jest kom­pleksowe zastosowanie w ich leczeniu różnych metod.

NA CO POMAGA

KĄPIEL PEREŁKOWA

W poniższym rozdziale zajmiemy się godną odnotowania skutecznością ką­pieli perełkowej w leczeniu stanów chorobowych. Rozdział podzielony został na części odpowiadające poszczególnym układom organizmu. Informacje dotyczą­ce schorzeń reumatycznych oraz problemów z chrząstkami międzykręgowymi znajdą Państwo w rozdziale „Muskulatura, stawy, więzadła”.

1. Serce i układ krążenia

Ciśnienie krwi (rys. 17)

Senator i Schnutgen już na początku wieku stwierdzili wpływ ką­pieli perełkowej na ciśnienie krwi. Wielu autorów przedstawiało histo­rie choroby i wyniki badań na ten te­mat. Najważniejszy rezultat to łagodne obniżenie podwyższonego ciśnie­nia oraz podniesienie zbyt niskiego. Brzmi to zdumiewająco, ale wy­jaśnienie tego zjawiska jest bardzo proste. Obniżenie wysokiego ciśnie­nia następuje na skutek bodźców dotykowych wywoływanych pęche­rzykami. Bodźce te wywołują otwar­cie naczyń krwionośnych, np. na powierzchni skóry lub w organach wewnętrznych. Podwyższenie zbyt niskiego ciśnienia następuje wskutek tonizacji (zwiększonego napięcia) ścian żył, szczególnie w niskiej temperaturze.

Na obniżenie ciśnienia korzystniej wpływa ciepła, jednak nie gorąca ką­piel. Dzieje się tak dlatego, że jak wiadomo ciepło powoduje rozszerzenie naczyń. To oddziaływanie na ciśnienie krwi w kierunku jego unormowa­nia następuje w sposób bardzo łagodny. Wskazuje na to tylko lekko zmienio­ny puls.

Jeżeli wartości ciśnienia nie odbiegają znacząco od normy, warto spróbować uregulować je – oprócz oczywiście podjęcia innych działań takich jak: zmniejsze­nie nadwagi, ruch, rezygnacja z papierosów – za pomocą kąpieli z masażem. Je­żeli natomiast różnice w stosunku do poziomu prawidłowego są większe, kąpiel z masażem wskazana jest jako środek pomocniczy w leczeniu. Może ona po­móc w ograniczeniu ilości zażywanych leków. Tego argumentu nie należy lekce­ważyć, zwłaszcza w przypadku osób, które przez długie lata przyjmują leki ob­niżające ciśnienie.

 

Zaburzenia ukrwienia oraz żylaki

 

Także w przypadku zaburzeń ukrwie­nia ramion i nóg, zwłaszcza u palaczy, kąpiel z masażem zdaje się mieć pozy­tywne działanie. Na ten temat dostępne są tylko historie choroby po­szczególnych osób. Jednak dzięki nim udowodniono polepszenie ukrwienia o 115%. Z tej przyczyny przekony­wujący jest pozytywny wpływ mikroma­sażu na przepływ krwi w głębi organi­zmu, np. w nogach. Pomocnicza terapia z zastosowaniem kąpieli perełkowej ma więc, tak samo jak w przypadku wyso­kiego ciśnienia, swój sens. W przypadku osób chorych na arteriosklerozę (zwap­nienie naczyń), np. nóg, wolno stosować jedynie letnie kąpiele.

W schorzeniach żył, np. żylakach, po­zytywne, tonizujące działanie kąpieli z masażem może być wykorzystywane w ni­skich temperaturach. Rozszerzone żyły zwężają się podczas chłodzenia i opróż­niają w znacznym stopniu.

Z unerwionych fragmentów skóry, tzw. stref refleksyjnych Head’a (rys. 18) bodźce fizyczne przekazywane są do rdzenia kręgowego a następnie przeno­szone do wegetatywnego systemu nerwowego organów wewnętrznych.

Dlatego wiarygodne wydają się informacje, że zaburzenia ukrwienia, np. ser­ca, śledziony i nerek, które wydzielają zwiększoną ilość moczu, mogą zostać zredukowane. Chociaż głowa nie kontaktuje się bezpośrednio z wodą za­wierającą pęcherzyki, sukcesy odnotowano także w terapii zaburzeń ukrwienia tej strefy naszego organizmu, np. ucha wewnętrznego (Choroba Meniere’a).

 

 

Może się ona odbywać w dwojaki sposób. Po pierwsze poprzez intensywny ma­saż okolic karku i tyłu głowy podczas głębokiego zanurzenia w bąbel kującej wo­dzie, po drugie za pośrednictwem rdzenia kręgowego, który gromadzi impulsy docierające do niego ze skóry i przekazuje dalej do mózgu. Rozluźnienie mięśni oraz więzadeł dzięki masażowi, oddziaływuje korzystnie, co potwierdza także praktyka zwalczania choroby Meniere’a a także innych schorzeń ucha środko­wego. Także w zwalczaniu zaburzeń ukrwienia kąpiel z masażem wspomaga działanie leków.

Choroby serca

Osoby cierpiące na choroby serca powinny zachować ostrożność w stosowa­niu kąpieli, zwłaszcza gorących. Temperatura kąpieli z masażem nie powinna przekraczać 38 stopni Celsjusza. Osoby chore na serce nie powinny zażywać kąpieli, nawet chłodnej, dłużej niż przez 20 minut. Alternatywą, ochronnie działającą na układ krążenia, są kąpiele w pozycji siedzącej, kiedy ciało jest za­nurzone w wodzie co najwyżej do połowy.

Dodatki do kąpieli

Substancje dodawane do kąpieli pozytywnie działa­jące na układ krążenia to: rozmaryn, melisa, głóg oraz owies (rys. 19).

 

 

2. Oddychanie

 

Kąpiel perełkowa ma duże znaczenie dla układu oddechowego. Polega ono na refleksyjnym oddziaływaniu na wegetatywny system nerwowy.

Osoby obłożnie chore

Kąpiel perełkowa powoduje przede wszystkim pogłębienie oddechu oraz jednoczesne zmniejszenie się jego częstotliwości. Dzięki te­mu płuca rozszerzają się i lepiej się wentylują niż przy płytkim oddechu. To z kolei zapobiega infekcjom, co jest bardzo istotne u pacjentów obłożnie chorych. Na skutek słabej wentylacji i zatrzymania wydzielin osoby obłożnie chore często zapa­dają na zapalenie płuc.

Kąpiel z masażem jako metoda inhalacji

Ważny aspekt kąpieli z masażem stanowią dodatki, głównie roślinne, stosowane do kąpieli. Spośród sub­stancji wchodzących w ich skład na­leży wymienić przede wszystkim olejki eteryczne.. Częściowo przeni­kają one do organizmu przez skórę. Dużo większe znaczenie ma jednak ich absorbcja poprzez inhalację (rys. 20). Używane od 1936 pojęcie autorstwa Kellera „kąpiel z inhalacją” zostało potwierdzone jako prawdziwe na podstawie przeprowadzonych pomiarów także w odniesieniu do kąpieli perełkowej.

W powietrzu unoszącym się nad wodą podczas kąpieli perełkowej koncen­tracja olejków eterycznych jest o 30 do 50 razy większa niż podczas zwykłej kąpieli. Ponieważ te lecznicze substancje dzięki procesowi oddychania rze­czywiście docierają do organizmu, w porównaniu ze zwykłą kąpielą poziom osocza we krwi jest dziesięciokrotnie wyższy. Dzięki temu kąpiel perełkowa w połączeniu z odpowiednio dobranymi dodatkami może być stosowana także w przypadkach astmy, zapalenia oskrzeli, infekcji grypowych i chronicznych chorób płuc, np. pylicy.

Dodatki do kąpieli

Dodatki powinny zawierać wyciągi z: igieł świerku, kosodrzewiny, bluszczu, tymianku, eukaliptusa a w przypadku ostrego zapalenia dróg oddechowych tak­że rumianku (rys. 21). W chorobach układu oddecho­wego zaleca się również stosowanie wyższych tempe­ratur w celu zapobieżenia ewentualnym infekcjom. Wyższa temperatura zwiększa ponadto koncentrację rys.21 olejków eterycznych nad powierzchnią wody.

 

3. Przemiana materii

Obszar jamy brzusznej podlega w czasie kąpieli perełkowej, zwłaszcza kiedy ciało spoczywa w rozluźnionej pozycji z ugiętymi kolanami, intensywnemu ma­sażowi falowemu. Jak wykazała grupa badawcza pod kierownictwem KroIinga i Heila drgania te, których częstotliwość mieści się w przedziale 5-20 Hz przenoszone są do wnętrza jelit i ich zawartości. Wahania ciśnienia dochodzą nawet do 5 cm słupa wody.

Zaparcia

Wszystkie osoby, które chociaż raz zażywały ką­pieli perełkowej zauważyły wyraźne pobudzenie pra­cy jelit spowodowane ru­chem dużych pęcherzy­ków. Nawet przy długo­trwałych zaparciach kąpiel perełkowa może spowo­dować parcie. Masaż po­woduje mechaniczne roz­luźnienie zawęźleń jelit i uwolnienie zastałych części kału (rys. 22). Ponadto dzięki strefom skórnym He­ad’a oraz impulsom przekazywanym bezpośrednio do splotów nerwowych w ściankach jelit następuje pobudzenie perystaltyki jelit – ruchu robaczkowego polegającego na rytmicznym zaciskaniu i rozluźnianiu mięśni obwodowych i podłużnych jelit. Dzięki temu kał przesuwany jest w kierunku odbytu. Proces ten wspierany jest przez ciśnienie wody, oddziaływujące z góry i z boku na jamę brzuszną. Kąpiel perełkowa może wspomagać przeciwdziałanie zaparciom, pod warunkiem właściwego odżywiania – bogatego w substancje balastowe oraz spożywania dużej ilości płynów. W takim przypadku zrezygnować można z le­ków przeciwko zaparciom, które przy długotrwałym stosowaniu mogą być szko­dliwe.

Wzdęcia

Bardzo męczące może być nagromadzenie gazów w jamie brzusznej, które nie uwalniają się nawet przy regularnym wypróżnianiu. W takim przypadku pomocny może okazać się silny masaż, który spowoduje ich uwolnienie. W dolegliwościach tego typu oraz zaparciach korzystne dla organizmu są ciepłe temperatury, ponieważ wtedy powłoki brzuszne rozluźniają się a drgania mogą być przekazywane da­lej. Także skurcze wewnątrz jamy brzusznej, np. skurcze spastyczne, mogą być skutecznie zwalczane dzięki kąpieli z masażem. Praktyka wykazała, że na sku­tek uregulowania procesu wypróżniania się, polepsza się także ogólne samopoczucie oraz następuje szybsze wyda­lanie zbędnych produktów przemiany materii.

Dodatki do kąpieli

Jako dodatki do kąpieli polecić należy korzeń tatara­ku, ziele piołunu oraz kopru włoskiego. Olejki ete­ryczne w nich zawarte działają przeciwskurczowo i mają właściwości powodujące uwalnianie gazów.

4. Skóra

Skóra wystawiona jest w sposób bezpośredni na działanie wszytkich kompo­nentów kąpieli perełkowej. Część energii tych bodźców przekazywana jest da­lej, np. do naczyń krwionośnych i układu pokarmowego. Kąpiel perełkowa od­działywuje oczywiście pozytywnie także na samą skórę.

Ukrwienie skóry – wzmocnienie układu odpornościowego            

                                    

Dzięki masażowi i podwyższonej temperaturze wody wło­skowate naczynia krwionośne otwierają się, dzięki czemu polepsza się ukrwie­nie. Jest to zasługa bezpośre­dniego działania pę­cherzyków, np. już wy­mienianego efektu sta­wiania baniek (rys. 24). Lepsze ukrwienie skóry oznacza lepsze zaopatrywanie organi­zmu w substancje odżywcze i tlen, oraz wzmocnienie sił obronnych organi­zmu. Głównym zadaniem skóry jest ochrona organizmu przed szko­dliwymi czynnikami zewnętrznymi, przede wszystkim przeciwko czynnikom cho­robotwórczym. To naj cięższa jej praca. Bardzo często skóra sama choruje, np. na skutek zarażenia grzybicami, które występują coraz częściej, lub przez inne mikroorganizmy. Wzmocniony pęcherzykami strumień ciepła docierający do skóry temperatura wody powyżej 35 stopni Celsjusza) dodatko­wo wzmacnia siły obronne, np. poprzez zwiększoną aktywność białych ciałek krwi znajdujących się w głębszych warstwach skóry (rys. 33).

 

Działanie oczyszczające

Kąpiel perełkowa ma bardzo ważne działanie oczyszczające. Według Schwarza wspomaga ona otwieranie się porów, dzięki czemu mogą zostać uwolnione nagromadzone w nich wydzieliny np. łój.

Podczas zwykłej kąpieli ze skóry usuwanych jest około miliarda zarod­ków. Przeprowadzone próby i szacunki autora wykazały, że kąpiel pe­rełkowa jest o 80 % skuteczniejsza pod względem oczyszczania niż zwykła kąpiel. W szerzej zakrojonych badaniach udowodniono, że uwolnione ze skóry bakterie ulegają szybszemu zniszczeniu. Podczas 30-to minuto­wej kąpieli z masażem unieszkodliwionych zostaje 95% testowanych bak­terii (coli, bakterii obecnych w jelitach). Dzieje się to prawdopodobnie dzię­ki intensywnemu kontaktowi z tlenem zawartym w drobnych pęcherzykach lub też czynnikom elektromagnetycznym (patrz rozdział „Jak działa…”). Ponieważ każda infekcja spowodowana jest osadzaniem się zarodków na skórze, skuteczność kąpieli z bąbelkami w ich zapobieganiu jest oczy­wista.

Zapalenia – wrzody – alergie

Kąpiel perełkowa wspomagana odpowiednimi dodatkami np. solankami, babką, korą dębową pomaga w leczeniu stanów zapalnych skóry, wrzo­dów, czyraków, grzybicy i odleżyn. Także choroby pochodzenia alergicznego, których występowanie jest coraz częstsze, mogą być leczo­ne z powodzeniem dzięki lepszemu wchłanianiu substancji czynnych oraz optymalnemu rozmieszczeniu olejków o działaniu natłuszczającym i łago­dzącym.

Odleżyny

W przypadku odleżyn decydujące znaczenie ma lepsze ukrwienie skóry, które następuje pod­czas kąpieli z masażem. Przywraca ona prawi­dłowe funkcjonowanie skóry dzięki zaaktywizo­waniu połączeń nerwowych.

Dodatki do kąpieli

Działanie łagodzące dla skóry mają babka, liście porzeczki oraz rumianek (rys. 25), a tak­że wymienione już wcześniej kąpiele z dodat­kiem olejków eterycznych.

5. System nerwowy

Podobnie jak w przypadku ciśnienia krwi, kąpiel z bąbelkami oddziaływu­je w dwojaki sposób także na system nerwowy. Rezultaty zależą od inten­sywności wytwarzania pęcherzyków oraz czasu trwania kąpieli. Znana zasa­da Arndta i Schulza w sposób nieco uproszczony mówi, że delikatne bodź­ce pobudzają, a silne hamują. Odnosząc tę zasadę do kąpieli perełkowej można powiedzieć, że krótkotrwała kąpiel, trwająca około 10 minut i niezbyt silny masaż zwiększają aktywność, natomiast dłuższa kąpiel i duża intensyw­ność wytwarzania pęcherzyków w przyjemny sposób rozleniwiają. Ważną rolę odgrywa przy tym temperatura. Krótka orzeźwiająca kąpiel po­winna mieć nieco niższą temperaturę, natomiast kąpiel uspokajająca i odprę­żająca powinna być dosyć ciepła.

Wegetatywny system nerwowy

Wszystkie ważne funkcje życiowe organizmu regulowane są przez wegeta­tywny system nerwowy (rys. 26). Pod­czas długiej kąpieli stopień reakcji orga­nizmu przenosi się do nerwu spoczynko­wego (układu parasympatycznego ­współczulnego). Dochodzi wtedy do ogólnego przyćmienia wraz z jedno­czesnym wzmocnieniem działania sił regeneracyjnych. W pierwszych 8-10 minutach kąpieli perełkowej przeważa w organizmie reakcja alarmująca na nie­zwykłe bodźce przekazywane przez nerw sympatyczny (współczulny) – prze­ciwnika nerwu parasympatycznego. To tłumaczy odświeżające działanie krót­kich kąpieli z masażem. Pobudzają one nasze siły witalne.

Reakcje te są silnie zależne od pory dnia i indywidualnego stopnia reakcji. Je­ żeli nie przestrzega się podstawowych zasad kąpiel perełkowa może oddziały­wać również negatywnie albo nie działać w sposób optymalny.

Ogólnie rzecz ujmując kąpiele chłodniejsze, krótsze i intensywniejsze pod względem wytwarzania pęcherzyków, organizm znosi lepiej rano, natomiast cie­plejsze i dłuższe wieczorem. Jest oczywiście wiele osób, które reagują odwrot­nie. Dzięki ostrożnie przeprowadzanym próbom użytkownik kąpieli z masażem może wybrać dozowanie właściwe dla jego indywidualnego sposobu reakcji. W przypadku wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem.

Za pośrednictwem drobnych rozgałęzień wegetatywnego systemu nerwowe­go impulsy kierują zmianami ciśnienia krwi, pulsu i oddechu. KroIing i Heil opra­cowali teorię, zgodnie z którą wpływ kąpieli z masażem na wegetatyw­ny system nerwowy polega na oddziaływaniu strumienia impulsów przepływa­jącego od włosów na głowie do mózgu. Impuls rozpoczynający się w pojedyn­czym włosie, poruszanym podczas kąpieli perełkowej w różnych kierunkach, jest mały. Dodawanie i wzajemne wzmocnienie tego podprogowego, zwielokrot­nionego impulsu może jednak spowodować znaczny przypływ energii do cen­tralnego układu nerwowego.

 

 

Reakcje na ból

Oprócz zmniejszenia aktywności wegetatywnego systemu nerwowego nastę­puje także stłumienie reakcji organizmu na ból. Pobudzenie dzięki kąpieli z ma­sażem zmysłu dotyku oraz reakcji na drgania na całej powierzchni skóry zakłóca w pewnym sensie przetwarzanie impulsów bólu i oddziaływuje na świadomość. Nawet bardzo przykre dolegliwości występujące w stwardnieniu rozsianym albo zapaleniu nerwów mogą być z powodzeniem leczone za pomocą kąpieli z ma­sażem. Przy częstym chronicznym napięciu mięśni, np. pleców, karku, ramion i przedramion, błędne koło” skurcz mięśni – mniejsze ukrwienie – niedo­statek tlenu – ból- dalszy skurcz” może zostać przerwane m. in. dzięki wygaszeniu długotrwałego bólu. Kąpiel perełkowa może oddziaływać pozytywnie także w leczeniu migreny.

Poprawa nastroju

Bodźce wywołane kąpielą z bąbelkami nie pozostają oczywiście bez skutków dla naszej psychiki. W taki sam sposób, w jaki może zagłuszać ból, kąpiel perełkowa może po­prawiać nastrój, odwracać uwagę od kłopotów i utrudniać myślenie o nieprzy­jemnych rzeczach. Osoby cierpiące na depresję zaczynają odczuwając bodźce bardzo bezpośrednio przez co zostają zmuszone do pozytywnego odczuwania własnego ciała. To harmonizujące działanie kąpieli z masażem jest doświad­czeniem, które użytkownicy bardzo chętnie podkreślają.

Stres

Również codzienne obciążenia oraz towarzyszący im nadmiar obowiązków mogą mieć bardzo niekorzystny wpływ na organizm. Dzięki regularnemu stoso­waniu kąpieli z masażem można spowodować całkowite wyłączenie, zrzucenie z siebie wszystkich negatywnych skutków stresu.

Wspomaganie snu (rys. 27)

Wolna od kłopotów głowa to warunek zdrowego, dającego wypoczynek snu.

Dlatego kąpiel perełkowa jest zalecana w leczeniu bezsenności, którego celem jest uregulowanie snu, pomoc w chronicznym zmęczeniu i ogólnym wyczerpaniu a także neurastenii i neurozach pochodzenia we­getatywnego. Działanie tłumiące ciepłych i dłuższych kąpieli można wyko­rzystać w stanach pobudzenia. Po­ zwala to uniknąć zażywania leków uspokajających, które często mają niepożądane działanie uboczne.

Dodatki do kąpieli

Dodatki do kąpieli wzmac­niają działanie kąpieli perełko­wej. Do kąpieli uspokajających nadają się, np. waleriana, me­lisa, lawenda. Działanie kąpieli orzeźwiających można wzmoc­nić stosując rozmaryn, tymia­nek, cytrynę i miętę (rys. 28).

                                                                           rys. 28

6. Muskulatura, stawy, więzadła                       

Być może najważniejszym obszarem zastosowania kąpieli z masażem są schorzenia tzw. aparatu ruchu. Są ku temu dwa powody. Po pierwsze schorze­nia te występują niestety bardzo często, po drugie kąpiel z masażem ma udo­wodnione pozytywne działanie w zwal­czaniu tych dolegliwości (rys. 29).

Napięcie mięśni

Poprzedni rozdział dotyczył m.in. chro­nicznego napięcia mięśni. Działanie ką­pieli perełkowej łagodzące objawy nie sprowadza się wyłącznie do sytemu ner­wowego i uśmierzania bólu. Kąpiel wywo­łuje bezpośrednie skutki na mięśnie i to dzięki masażowi dużymi pęcherzykami.

Częstotliwość drgań wynosząca od 5 do 20 Hz obniża patologicz­nie podwyższony poziom napięcia mię­śni. Ciśnienie na stawy zmniejsza się, polepsza się ukrwienie, rozpoczynają się procesy regeneracyjne. Wspomagają­ce działanie ma ciepła temperatura, która podczas kąpieli z masażem bardzo szyb­ko przenika do stawów.  Korzystne są kąpiele o temperaturze powyżej 38 stopni Celsjusza. Ciepło wspomaga ukrwienie i przyśpiesza działanie enzy­mów, dzięki czemu szybszy jest także przebieg procesów regeneracyjnych.

 

 

 

rys. 29

 

 

Ból mięśni spowodowany zmęczeniem

Procesy te odgrywają oczywiście rolę w badanym przez Eltze oddziaływaniu kąpieli z masażem na ból mięśni spowo­dowany wysiłkiem sportowym (rys. 30). W porównaniu z normalną, spokojną, ciepłą kąpielą, podczas kąpieli perełkowej mię­śnie tracą mniej siły i szybciej odzysku­ją swą maksymalną wydolność. Ten szybki „wypoczynek” polega na wydale­niu zbędnych produktów przemiany mate­rii, np. kwasu mlekowego z tkanki mię­śniowej i dostarczeniu do nich tlenu oraz glikozy.

                                                                               

Zapalenia/reumatyzm                                                                                                                                                                                                                                      rys.30

W ostrych zapaleniach stawów lub tkanek miękkich, np. artretyzmie spowo­dowanym infekcją (zapalenie stawów) czy też aktywnej artrozie (zużycie sta­wów w ostrym stadium), jak również w ostrym ataku reumatyzmu kąpiel pereł­kowa powinna być stosowana bardzo ostrożnie. Aby zapobiec zaostrzeniu się stanu zapalnego powinna mieć też niższą temperaturę. W stadium przewlekłym wskazane jest stosowanie silniejszych masaży oraz wyższych temperatur. Dzię­ki temu mogą zostać wyeliminowane zanieczyszczenia obecne w organizmie ­w stawach i tkankach, które podtrzymują stan zapalny.

Uszkodzenia więzadeł międzykręgowych (rys. 31)

Wskazaniem do zastosowania kąpieli pereł­kowej są także uszkodzenia więzadeł międzykręgowych, które są przyczyną napięcia mięśni, rwy kulszowej i pewnych form paraliżu, które po zastosowaniu kąpieli z masażem oraz ćwiczeń rehabilitacyjnych stają się mniej dokuczliwe. Ką­piel perełkowa zalecana jest ponadto w leczeniu skaleczeń.

Dodatki do kąpieli

Zalecane dodatki do kąpieli to wyciąg z ko­sodrzewiny, igieł świerkowych, kaszta­nowca zwyczajnego rys. 31 oraz pawąza (rys. 32).

rys. 31

 

7. Ogólne samopoczucie

 

Skoro kąpiel perełkowa pomaga w łagodzeniu bólu, regulowaniu ciśnienia i oddechu oraz harmonizowaniu systemu nerwowego, niewiele właściwie brakuje do osiągnięcia dobrego samopoczucia.                                rys.33

Wzmocnienie sił odpornościo­wych organizmu                                                         

Kąpiel perełkowa może jednak zdziałać więcej. Dzięki intensywnym bodźcom działającym na dużej powierzchni skóry, funkcje znajdujących się w niej komórek odpowiedzialnych za system immunolo­giczny zostają zaktywizowane (rys. 33). W efekcie organizm hartuje się, polepsza się ogólne samopoczucie, zmniejsza się skłonność do zachorowań, np. przeziębień. Rezultaty te znane są również w hydroterapii Kneippa.

 

 

Infekcje

W przypadku infekcji gorące kąpiele z masażem mogą być stosowane po konsultacji z lekarzem, który uwzględni reakcje układu krążenia. Dzięki kąpielom szybko dochodzi do podwyższenia temperatury ciała. Większość wirusów wy­wołujących choroby obumiera w temperaturze powyżej 39 stopni Celsjusza. Ta­ki jest też biologiczny sens gorączki, która pojawia się w organizmie w przy­padku infekcji. Kąpiel z masażem, właściwie stosowana, może pomóc zarówno w profilaktyce jak i zwalcza­niu chorób wywoływanych przez wiru­sy.

Ogólne osłabienie

W ogólnym osłabieniu organi­zmu, np. po przebytej ciężkiej choro­bie, kąpiel perełkową stosuje się zwiększając stopniowo jej intensyw­ność. Przestrzegać należy zasady, aby zaczynać od małej siły masażu i krótkiego czasu jego trwania, tak by osłabiony pacjent dobrze tolerował do­starczane organizmowi bodźce. W tym przypadku mniej często znaczy lepiej. Jako dodatki do kąpieli polecić należy borowiny, algi morskie, owies oraz głóg (rys. 34). Regularne stosowanie kąpieli z masażem polepsza stan zdrowotny i samopo­czucie, zwiększa indywidualną wydolność organizmu. Potwierdzi to każdy użyt­kownik.

 

KIEDY KĄPIEL PEREŁKOWA NIE POWINNA BYĆ STOSOWANA

 

Przeciwwskazania do masażu ręcznego lub mechanicznego są ogólnie znane. Ostrożność wskazana jest w następujących schorzeniach: ostre, ciężkie infek­cje, zakrzepy (zatkanie naczyń) – przede wszystkim te w których istnieje ryzyko zatoru, anewryzmu (rozszerzeniu tętnicy), choroby Basedowa (poważna nad­czynność tarczycy), zapalenia nerek, nadciśnienia spowodowanego złym funk­cjonowaniem nerek, ciężkiego osłabienia układu krążenia, krwawień, nowotwo­rów złośliwych, epilepsji (padaczki), a także w okresie ciąży i wszystkich choro­bach o ostrym przebiegu. O możliwości zastosowania i dozowaniu w przypadku wyżej wymienionych chorób powinien zadecydować lekarz.

Osoby o słabym sercu lub z chorobą wieńcową mogą stosować po konsulta­cji z lekarzem prowadzącym półkąpiel lub kąpiel w pozycji siedzącej. W obu przypadkach czas kąpieli nie powinien przekraczać 20 minut a temperatura 38 stopni Celsjusza.

Przy stosowaniu dodatków do kąpieli mogą czasami wystąpić reakcje aler­giczne. Należy wtedy natychmiast przerwać kąpiel i spłukać skórę letnią wodą. Próbkę dodatku do kąpieli należy dostarczyć lekarzowi do analizy, aby skontro­lował przyczynę alergii.

Wiele szczegółowych raportów dowodzi pozytywnego oddziaływania kąpieli z masażem, także w przypadku wymienionych w niniejszej broszurze schorzeń i dolegliwości. Po konsultacji z lekarzem prowadzącym i ostrożnym dawkowaniu kąpiel z masażem może być z powodzeniem stosowana w ich leczeniu.

Jeżeli podczas kąpieli wystąpią jakieś dolegliwości należy o tym poinformo­wać lekarza domowego.
W pojedynczych przypadkach może on na podstawie objawów stwierdzić nierozpoznaną wcześniej chorobę i zalecić odpowiednią terapię.

 

 

 JAK PRAWIDŁOWO KORZYSTAĆ

Z KĄPIELI PEREŁKOWEJ?

Oprócz podanych wcześniej informacji na temat właściwego dawkowania ką­pieli z masażem na różnych obszarach obowiązują podane niżej ogólne zasady jej zastosowania.

1. Osoby początkujące powinny przez pierwsze 2 -3 razy nie wykorzystywać pełnej siły masażu oraz nie przebywać w kąpieli dłużej niż 30 minut. Obie te wartości należy zwiększać stopniowo aż do dawki dobrze tolerowanej przez organizm.
2. Nie należy wchodzić do kąpieli po obfitym posiłku! Organizm zajęty jest wtedy trawieniem i nie mo­że w pełni odbierać bodźców docie­rających do niego dzięki masażowi (rys. 35).
3. Najpierw masaż, potem oczy­szczanie skóry. Albo jeszcze le­piej – najpierw kąpiel pod pryszni­cem, a następnie masaż! Oddziały­wanie mieszanki pęcherzyków za­kłócane jest bowiem przez resztki mydła, cząsteczki brudu i łoju. Najintensywniej masaż działa w czystej wodzie i przy odpowiedniej dawce dodatków do kąpieli. Wieczorem przed położeniem się spać wskazana jest kąpiel dłuższa i w wyższej temperaturze, np. 30 minut.
4. W temperaturze 37 stopni Celsjusza, w zależności od cech indywidualnych organizmu (rys. 36). Organizm odczuwa wtedy przyjemne zmęczenie, zwiększa się jego gotowość do snu. Wytwarzanie pęcherzyków może być wtedy intensyw­ne. Szczególnie agresywnie działające formy masażu takie jak: masaż kręgosłu­pa masaż sportowy czy też masaż falo­wy powinny być stosowane wyłącznie przez osoby, których organizm takie formy dobrze toleruje. Tolerancję organi­zmu należy sprawdzić samemu. W ciągu dnia po kąpielach ciepłych i gorą­cych należy przez pół godziny odpoczywać.

 

5. W celu odświeżenia, np. rano po obudzeniu, korzystniejsze są kąpiele chłodniejsze i krótsze, np. 10-cio minutowe w temperatu­rze 30 stopni Celsjusza. W ten sposób pobudzone zostają przemiana materii, układ hormo­nalny oraz krążenia, znika zmęcze­nie organizmu.
6. Bardzo ciepłe kąpiele, np. w temperaturze 39 stopni Celsju­sza i więcej nie powinny być stoso­wane bez konsultacji z lekarzem oraz pod nieobecność osoby czuwającej nad bezpieczeństwem ką­piącego się (rys. 38). Wysoka temperatura stanowi bowiem duże obciążenie dla układu krążenia. Jeżeli zajdzie taka konieczność nale­ży schłodzić głowę chu­steczkami zamoczony­mi w chłodnej wodzie. W razie pogorszenia samopoczucia należy natychmiast obniżyć temperaturę dolewając zimną wodę i zakończyć kąpiel. Po kąpieli konieczny jest co naj­mniej 30-to minutowy wypoczynek (rys. 39).                                                  rys. 39
7. Aby uniknąć efektu ochłodzenia kąpieli można dolać o niej trochę gorą­cej wody. Mimo wcześniej ogrzanego powietrza temperatura kąpieli obniża się na skutek parowania.
8. Podczas kąpieli z masażem wska­zana jest aktywność. Należy czę­sto zmieniać ułożenie ciała, tak aby odświeżającej fali poddać wszystkie partie skóry. Leżąc na brzuchu możemy wygodnie ułożyć głowę na boku na poduszce, ramiona skrzyżować na klat­ce piersiowej i podwinąć nogi. W ten sposób cała powierzchnia ciała podda­na zostanie intensywnemu masażowi (rys. 40-43).

 

  

9. Po ostatecznym wyłączeniu masażu należy jeszcze przez chwilę pozo­stać w wodzie, odprężyć się całkowicie i medytować pozostając w takim stanie bezwładności. Z wanny wychodzić nale­ży powoli, a po osuszeniu ciała trzeba koniecznie odpocząć (rys. 39).
10. Przy kąpielach częstszych niż 3. razy w tygodniu, w skórę należy wmasowywać dobry balsam natłuszcza­jący, w przeciwnym razie naruszony zo­stanie kwasowy płaszcz ochronny skóry.

 

TABELE OBRAZUJĄCE MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA KĄPIELI

PEREŁKOWEJ

 

Układ/	Temperatura	Siła	Czas	Liczba	Dodatki	Uwagi
Schorzenie		masażu	masażu	kąpieli w	do kąpieli
				tygodniu
Układ krążenia
Wysokie	38° C	7	30′	3	melisa	W razie pogorszenia
ciśnienie					rozmaryn	samopoczucia
					kozłek	kąpiel natychmiast
					lekarski	przerwać
					(waleriana)
niskie ciśnienie	30° C	10	10′	5	głóg pospolity	Kąpiele naprzemienne
					owies	ciepła/zimna!
Zaburzenia ukrwienia	34° C	7	15′	4	kasztanowiec	Kąpiele naprzemienne!
(np. nogi)					zwyczajny	Temperatura nie
					głóg pospolity	powinna przekraczać
					owies	36 stopni!
Miażdżyca	34° C	7	10′	3	głóg pospolity	Temperatura nie powinna
tętnic					owies	przekraczać 36 stopni!
					rozmaryn
Choroba wieńcowa	35° C	6	10′	2	głóg pospolity	W razie pogorszenia
(„angina pectoris”)					owies	samopoczucia kąpiel
						Natychmiast przerwać
Żylaki	38° C	6	15′	3	kasztanowiec	Nie stosować w
(w przypadku zakrzepów					zwyczajny	przypadku:
masaż zabroniony)					arnika	– świeżych zatorów
					hamamelis	– stanów zapalanych
Offene	38° C	4	15′	7	solanki	Masaż stóp
Beine

 

 

Układ/	Temperatura	Siła	Czas	Liczba	Dodatki		Uwagi
Schorzenie		masażu	masażu	kąpieli w	do kąpieli
				tygodniu
Oddychanie
Przeziębienie	38° C	10	30′	3	eukaliptus		Po kąpieli konieczny
					tymianek		odpoczynek!
					bluszcz
					kosodrzewina
					rumianek
Nieżyt	38° C	8	30′	3		„		„
oskrzeli
(ostry)
Nieżyt	38° C	10	30′	3	eukaliptus		Po kąpieli konieczny
oskrzeli					tymianek		odpoczynek!
(przewlekły)					kosodrzewina
					bluszcz
Astma	38° C	10	30′	3		„		„
Osoby	37° C	6	15′	2	kosodrzewina
obłożnie chore					tymianek
					campher
Trawienie
„Funkcjonalne	38° C	8-10	30′	5	tatarak		Po kąpieli konieczny
zaburzenia trawienia”					piołun		odpoczynek!
					koper
					włoski
Zaparcia	38° C	10	30′	5		„		„

Skóra
Leczenie ran	37,5o C	6	15′	7	liść	stosować po zabliźnieniu
					porzeczki	z dodatkiem wskazanych
					rumianek	ziół
					babka
Czyraki	38,5o C	8	20′	7	kora dębu	dopóki nie dojrzeją, po
					borowiny	tym powinny być przecięte
					solanki	przez lekarza
Owrzodzenie np. nóg	30o C	4	15′	7	solanki	masaż stóp
Egzemy/łuszczyca	34o C	6	10′	2	otręby	Po kąpieli dobrze
					rumianek	nakremować skórę!
					olejki
Infekcje skórne	38o C	8	20′	3	tymianek	Skonsultować
(np. grzybica)					dodatki	z lekarzem
					specjalne
Odleżyny	37o C	6	15′	2	rumianek	częste zmiany
					hamamelis	położenia

 

Układ/	Temperatura	Siła	Czas	Liczba	Dodatki	Uwagi
Schorzenie		masażu	masażu	kąpieli w	do kąpieli
				tygodniu
Układ nerwowy
Zaburzenia snu	38° C	10	30′	7	lawenda
					kozłek
					lekarski
					(waleriana)
					melisa
Zespół	38° C	8	10′	7	lawenda	Wieczorem przed snem
chronicznego					kozłek
zmęczenia					lekarski
					melisa
	30° C	10	10′	7	cytryna	Rano po obudzeniu
					mięta
					campher
					rozmaryn
Zespół wyczerpania	36° C	7	20′	4	algi morskie	Najlepsza tolerancja:
					romaryn	wieczorem
					owies
Następstwa	37° C	8	25′	5	melisa
stresu (oprócz w/w)					rumianek
Stany pobudzenia	37,5° C	6	30′	3	kozłek	Po kąpieli konieczny
					lekarski	30-minutowy
					(waleriana)	wypoczynek
					melisa
					lawenda
Neurozy, depresje	38° C	8	25′	5	liść	Wieczorem
					porzeczki
					melisa
					lawenda
	30° C	10	10′	5	liść	Rano
					porzeczki
					cytryna
					rozmaryn
					campher
Układ kostny mięśnie, tkanka łączna
Schorzenia	38­°C	10	30′	4	świerk	Po kąpieli konieczny
Reumatyczne,					arnika	30-minutowy
np. artroza, artretyzm,					dzięgiel	odpoczynek!
choroba Bechterowa,					listek
artretyzm pochodzenia					bobkowy
Reumatycznego,					capmpher
reumatyzm tkanek
miękkich
Uszkodzenia	38,5°C	8	30′	3	kosodrzewina	Po kąpieli dobrze
chrząstek					kasztanowiec	okryć plecy,
międzykręgowych					zwyczajny	aby zachować ciepło
					rozmaryn
Zanik kości					algi morskie,
(osteoporoza)	37°C	10	30′	7	poza tym do-
					datki takie
					jak w przy-
					padku uszko-
					dzeń chrzą-
					stek między-
					kręgowych
Skaleczenia	37°C	7	20′	5	kasztanowiec	Przy świeżych
					zwyczajny	skaleczeniach
					arnika	zakaz kąpieli
					hamamelis	przez 3-4 dni, po
						tym okresie kąpiele
						rozpoczynać od
						Temperatury 32 stopni C
Ból mięśni	38°C	10	10′	*	świerk	* 1 kąpiel przed i
(np. po wysiłku					kasztanowiec	po wysiłku sportowym
sportowym)					zwyczajny
Ogólne samopoczucie
Po przebytych	34,5°C	6	10′	2	rozmaryn	w razie pogorszenia
chorobach					owies	samopoczucia kąpiel
(rekonwalescencja)					głóg	przerwać, stosować raczej
					pospolity	mniejsze dawki!
Hartowanie!	28°C	10	30′	7	listek	rano
	lub mniej				bobkowy
Wzmocnienie					campher
układu odporno-					eukaliptus
ściowego					mięta
	38°C	10	30′	3	„	wieczorem
Dolegliwości	33°C	8	20′	4	kasztanowiec
wieku przekwitania					zwyczajny
					tatarak
Migrena	32°C	6	10′	*	rozmaryn	*Kąpiel rozpoczynać
					rumianek	w miarę możliwości
					mięta	na początku ataku
Stany zapalne	37°C	6	15′	3	melisa	Uważnie obserwować
nerwów					rumianek	organizm, w razie pogor-
					dzięgiel	szenia kąpiel natychmiast
						przerwać

 

 

 

 

 

 

PODSUMOWANIE

 

ü      Kąpiel perełkowa ma zadziwiające właściwości. Urządzenia do masażu są bardzo proste ze względu na zasadę działania a zaskakują swoją skuteczno­ścią. Jaka inna metoda leczenia mogłaby o sobie powiedzieć, że jest w sta­nie pozytywnie oddziaływać na niemal wszystkie organy i funkcje organizmu?

 

ü     Przy zastosowaniu kilku podstawowych reguł kąpiel z masażem może być stosowana z powodzeniem przez osoby nie mające wykształcenia medyczne­go. Jest to fakt o bardzo dużym znaczeniu. Coraz więcej osób zaczyna świa­domie traktować zagadnienia zdrowotne i w związku z tym poszukuje pro­stych, skutecznych i naturalnych metod indywidualnej profilaktyki.

 

ü     Wzrasta poczucie odpowiedzialności za własny organizm, podobnie jak zro­zumienie, że „rozsypujący się” państwowy system opieki zdrowotnej oraz mechaniczna „medycyna reparacyjna” nie gwarantują zdrowego życia.

 

W tym kontekście kąpiel perełkowa zajmuje szczególną pozycję. Sygnalizuje ona aktywne „branie własnego zdrowia w swoje ręce”

 

Zasada ta funkcjonuje jednak tylko wtedy, kiedy jej adresaci będą poinformo­wani oraz przekonani o jej wymogach.

 

Ze względu na duże zapotrzebowanie na naturalną medycynę pojawiło się ostatnio bardzo wiele niepoważnych metod leczenia, nie zasługujących na mia­no terapii.

 

Kąpiel z masażem, którą należy odgraniczyć od takich pseudo terapii jest przedmiotem niniejszego elementarza.

 

Broszura ta miała ponadto zainteresować Państwa kąpielą perełkową. Pewna wstępna informacja ma oczywiście swój sens, ale chodzi przecież o to, aby sa­memu doświadczyć dobroczynnego działania tego interesującego urządzenia.

 Polecamy oryginalne żele roślinne do kąpieli

niemieckiej produkcji Dr.Frenkel

 

 

1. Kasztanowiec: wzmacnia żyły, zmniejsza opuchliznę i obrzęki, poprawia ukrwienie, wzmacnia krążenie.

2. Sosna górska: poprawia ukrwienie, wzmacnia krążenie, ułatwia oddychanie i odksztuszanie.

3. Kwiaty polne: działa rozluźniająco na mięśnie, przeciw-reumatycznie, poprawia ukrwienie.

4. Melisa: działa rozkurczowo i przeciwskurczowo, relaksuje, uspokaja, odpręża, wzmacnia krążenie.

5. Lawenda: relaksuje, uspokaja, odpręża, poprawia ukrwie­nie, działa rozluźniająco na mięśnie.

6. Rozmaryn: działa rozluźniająco i pobudzająco, poprawia   ukrwienie, wzmacnia krążenie, działa rozluźniająco na mię­śnie i przeciwreumatycznie.

7. Algi morskie: ujędrnia skórę i redukuje cellulitis, popra­wia ukrwienie, relaksuje, uspokaja, odpręża.

8. Eukaliptus: ułatwia oddychanie i odksztuszanie, wzmacnia krąże­nie, poprawia ukrwienie.

9. 47 ziół: poprawia ukrwienie, działa przeciwreumatycznie, orze­źwia i pobudza, ułatwia oddycha­nie i odksztuszanie.

10. Rumianek: przeciwzapalnie, przeciwskurczowo, przeciwalergicznie, kojąco na skórę.